درباره مسجد/کلیسای ایاصوفیه
مسجد/کلیسای ایاصوفیه -Ayasofya museum- از جمله آثار تاریخی موجود در
میدان سلطان احمد استانبول می باشد. این بنا یکی از مهمترین و گیراترین
بناهایی است که تاکنون در ترکیه ساخته شده است. ایاصوفیه در ابتدا یک کلیسا
بوده که بعدها به مسجد تبدیل می شود و امروزه نیز یکی از موزه های شهر
استانبول به شمار می رود.
شهرت ایاصوفیه
یکی از دلایل شهرت مسجد/کلیسای ایاصوفیه، گنبد بسیار عظیم این بنا می
باشد. این گنبد به عنوان مظهر معماری بیزانس درنظر گرفته می شود. همچنین
گفته شده که ساخت این گنبد، تاریخ معماری را متحول نموده است. این مکان
برای هزاران سال به عنوان بزرگترین کلیسای جامع جهان محسوب می شده است. پس
از اتمام ساخت کلیسای جامع سویل در سال 1520 میلادی، کلیسای ایاصوفیه رتبه
خود از نظر بزرگی را از دست داد.
ساخت ایاصوفیه
بنای فعلی ایاصوفیه مابین سال های 532 و 537 میلادی ساخته شده است. این
بنا به دستور امپراطور بیزانس، جاستینیوس ساخته شده بود. این کلیسا سومین
کلیسای خدای حکمت بود. دو کلیسای قبلی توسط آشوبگران تخریب شده بودند.
طراحی ساخت و ساز ایاصوفیه دانشمندان، ریاضیدانان و یک فیزیکدان یونانی
انجام گرفت.
طراحی
کلیسای ایاصوفیه شامل مجموعه بسیار بزرگی از آثار مقدس و نیز آثار
ارزشمند بسیار دیگری است. یک نقاشی دیواری نقره ای به طول پانزده متر درون
این کلیسا وجود دارد که محل استقرار یکی از ایلخانان قسطنطنیه بوده است.
همچنین به عنوان نقطه کانونی مذهبی کلیسای ارتودکس شرقی نیز به شمار می
رفته است.
سلطان محمد فاتح
از آنجاییکه این بنا یکی از عظیم ترین و خیره کننده ترین بناهای جهان
محسوب می شده، همین امر سلطان محمد فاتح را برآن داشت تا پس از فتح شهر در
سال 1453 میلادی، ایاصوفیه را به عنوان یک مسجد اعلام نماید. پس از صادر
نمودن دستور تبدیل ایاصوفیه به مسجد، بخش هایی از کلیسا نظیر محراب و نقاشی
دیواری عظیم آن از درون این بنا خارج شدند. همچنین نمادهای اسلامی نظیر
منبر، چهار مناره و محراب به ایاصوفیه اضافه گردید. این تغییر و تحولات در
زمان حکومت ترکان عثمانی و پادشاهی سلطان محمد فاتح دوم صورت گرفت.
ایاصوفیه تا سال 1953 میلادی، یکی از قابل احترام ترین مساجد استانبول به
شمار می رفت.
موزه
بعدها با روی کار آمدن آتاتورک، وی اهمیت تاریخی ایاصوفیه را تشخیص داده
و آن را به موزه تبدیل نمود. بیشتر قسمت های این بنا کماکان به عنوان موزه
مورد استفاده قرار دارد اما از سال 2007 میلادی یکی از اتاق های شرقی این
مکان، به عنوان عبادتگاه درنظر گرفته شد. از مناره بالای این قسمت نیز برای
گفتن اذان و دعوت مردم به عبادت استفاده می شود. بدون تردید مسجد/کلیسای
ایاصوفیه از نخستین جاذبه های گردشگری استانبول است که باید از آن بازدید
کرد. این مکان بیش از پانصد سال به عنوان مسجد بوده و مدلی برای ساخت
بسیاری از مساجد دیگر محسوب می شده است. خوشبختانه این موزه درست در کنار
مسجد کبود، قصر توپکاپی و میدان اسب دوانی بیزانس قرار دارد. نمای داخلی
کلیسا و بویژه قسمت گنبد توسط کاشی ها و موزاییک های کوچکی مفروش شده است.
در فضای داخلی این ساختمان باشکوه بیشتر از هفده سال داربست هایی دیده می
شد.
تاریخچه
ایاصوفیه تا سال 1453 میلادی یک کلیسای جامع یونانی محسوب می شده است.
در طی سال های 1261-1240 میلادی این مکان به یک کلیسای جامع کاتولیک رومی
تبدیل شد. سرانجام از روز بیست و نهم ماه می سال 1453 میلادی تا سال 1931،
ایاصوفیه به عنوان یک مسجد شناخته می شد. پس از روی کار آمدن حکومت سکولار
در ترکیه، در روز یکم فوریه سال 1953 میلادی عنوان موزه به این مکان داده
شد.
این کلیسا در واقع پیشکشی به لوگوس (مسیح)، دومین نفر از تثلیث مقدس،
بوده است. جشن این پیشکش در بیست و پنجم دسامبر که سالگرد تولد جسم مسیح
است، برگزار شده است. گاهی اوقات عنوان سانکتا صوفیا نیز به این بنا داده
شده زیرا این ساختمان با نام سانتا صوفیا نیز شناخته می شده است. صوفیا،
واژه ای یونانی به معنای خِرد می باشد. واژه صوفیا به خدای حکمت نیز اشاره
دارد.
نام: آسیا » ترکیه » استانبول » موزه ایاصوفیه
گروه: مکان های معروف