درباره غار کبوتر
شهرستان مراغه با 250 هزار نفر جمعیت
به عنوان منطقه نمونه از لحاظ جذب گردشگر شناخته شده است.
غار کبوتر نام یکی از غار های پر رمز و راز، بی نظیر و منحصر به فرد ایران و
جهان است که در استان آذربایجان غربی، در شهرستان مراغه -شهرستانی در 147
کیلومتری جنوب تبریز- قرار دارد. این غار چاه ها و
میدان های زیرزمینی متعددی را در خود جای داده است.
غار کبوتر با منظره بسیار چشم نواز، آب و هوای کوهستانی دارد. این غار به نام "هامپوییل" معروف شده است.
وجه نام گذاری
" هامپا كهول، هامبا كهول،
هامپوئیل، هنگ كهول، هامپو هول، همپوهول " همگی به زبان سانسكریت هستند ولی
وقتی آذری زبان ها با لهجه ترکی آن را تلفظ کردند و اعراب با خط عربی آن
را نوشتند به چنین چیزی که امروز خوانده و نوشته می شود تبدیل شد و شاید
فارسی زبان برای آسان تر شدن تلفظِ دشوار آن نام " کبوتر " را بر آن
گذاشتند.
علت اهمیت
غار كبوتر به واسطه ی وجود چاه
هاي مخوف و ژزفی که به شکل تالارهاي بزرگ و تندره هاي سنگي به نظر می آیند
برای محققان، غارشناسان و کوهنوردان دارای اهمیت ویژه ای است و همچنین به
علت وجود آثار متعدد دوران مختلف زمین‌شناسی از جمله فسیل‌های حلزونی در
بستر رودخانه و سنگ‌ها یکی از منابع مهم مطالعاتی و تحقیقاتی زمین‌شناسان
محسوب می شود. هر ساله، زیبایی های این غار محققان را از نقاط مختلف جهان
برای کشف نتایج جدید به سوی خود جذب می کند.
هشدار
وجود این چاه ها و سفره های زیرزمینی درون غار سبب شده که هواي
داخل غار بسيار مرطوب باشد به اندازه ای که در انتهاي آن به خصوص در اطراف
چاه سوم و چهارم اکسیژن كافي برای تنفس وجود ندارد، بنابراین برای دخول به
داخل غار و به خصوص بازدید از چاه های عمیق آن هرگز نمی توان بدون تجهيزات
كافي مثل كپسول هوا، طناب، وسايل ايمني، نور افکن و از همه مهم تر یک
راهنمای آشنا به محل اقدام کرد.
درون غار
اين غار در میان كوهي صخره اي، به سمت جنوب قرار گرفته و پهنای دهانه آن 8
کیلومتر و ارتفاعش 25 تا 40 کیلو متر است و همچنین 2400 کیلو متر مساحت
دارد. این غار از سطح رودخانه " موردي چاي " 1600 کیلو متر ارتفاع دارد.
در
این غار چاه های متعددی وجود دارد. از بین این ها دو سفره آب زیر زمینی
موجود است که يكي از آنها به علت ريزش های متعدد از بين رفته، ولي
خوشبختانه چاه ديگر همچنان از آب سرشار است و صداي بسیار گوش نواز جريان آن
به گوش مي رسد.
بعد از ورود از دهانه ی پهن غار به محوطه وسيعي بر می خوریم كه سقف آن دو حفره بسیار جالب توجه دارد.
این غار دارای دومیدان است. ميدان اول غار بطور تقریبی 40 متر طول 60 متر ارتفاع دارد.
در ابتدای مسیر ورودی به غار، میدان بزرگ مسقفی وجود دارد که سقف آن لانه کبوتران است.
بعد
از گذر از تونلی با ارتفاع کم که در سمت راست غار قرار دارد میدان نسبتا
بزرگی دیده می شود. این میدان به اتاق ها و تونل های بزرگی منتهی می شود که
غار نوردان برای هر کدام از تالار ها و سالن هایش اسمی گذاشته اند، به
عنوان مثال می توان از تالار آینه، تالار معبد، تالار خفاش و تالار غمگین
نام برد.
چاه ها
در پیرامون این میدان چهار حلقه
چاه با ارتفاع حدودا ۱۰ تا ۱۲ متر حفر شده که هر کدام از آنها در اعماق
زمین به یک میدان بزرگ دیگر متصل می شوند. چاه های 1 و 2 در پائین به هم
متصل و به همان جا محدودند ولی چاه های 3 و 4 در عین اتصال به هم در زیر
امتداد دارند. چاه اولی 12 متر، چاه دومی 60 متر و چاه سومی 100 متر عمق
دارند.
بر طبق نظر غار نوردان و محققانی که در مورد این غار تحقیق و
جستجو کرده اند بعد از گذشتن از 4 حلقه چاه مذکور به تالار آیینه راه می
یابند. وجه نام گذاری تالار آیینه به این علت میباشد که وقتی نور خورشید به
سقف این غار می تابد مانند آیینه نور را منعكس می کند.
در جهت شمال
شرقي ميدان اول، دالان باریکی وجود دارد که آن راه ورود به میدان دوم است.
در پیرامون ميدان دوم، چهارراهی بکار رفته كه دو راه از چهار راه اصلی آن
به ميدان اول، یکی به سمت دهانه داخلی غار و یکی دیگر که در واقع راهروي
باریکی است به قسمت دیگری در جنوب شرقي غار باز می شود.
سقف این
اتاق ها و تالار ها مملو از خفاش هایی است که با هماهنگی موزونی از آن
آویزان شده اند ولی متاسفانه در حال حاضر به سبب رفت وآمدهای مکرر انسان ها
به داخل غار دیگر جایی برای خفاشان نمانده و آنها به تدریج جای خودشان را
به انسان ها داده اند وخودشان را در دل تاریكی چاه ها گم کرده اند.
در
این میدان صخره هایی وجود دارد که به سبب ریزش آب های زیرزمینی – که تا
پایان خرداد ماه ادامه دارد- سطح آنها بسیار لغزنده است و در هنگام عبور
از آنها باید بسیار احتیاط کرد.
در پیرامون ديواره ها و چاه ها و
همچنان سقف ميدان دوم غار رسوبات آهكي و استلاكتيتی، که در طی میلیون ها
سال بر روی یکدیگر انباشته شده به چشم می خورد و چشم اندازها و مناظر
زیبایی را پدید می آورد.
تغییرات غار
با توجه به شواهد موجود همه
ساله تغييرات بسیاری در داخل غار شکل می گیرد. از جمله ی این تغیرات مهم و
عمده ی میدان اول و دوم به لحاظ زمين شناسي پیدایی خاكستر است که در مواردی
تا قوزک پا و حتی تا دم زانو بوجود می آید.
دلیل راز آلود بودن
پس از گذشتن از تالار آیینه به چشمه زلالی دست می یابیم كه راه خروجی آب آن همچنان بر كسی مشخص نیست.
اطلاعات
بدست آمده ی غارنوردان و محققان درباره این غار در اینجا پایان می گیرد.
تا امروز هیچ کس به انتهای این غار دسترسی پیدا نکرده و هنوز برای مردم به
شکل یک علامت سوال باقی مانده است. با وجود تمام کشفیاتی که به وسیله
غارنوردان و محققان درباره این غار بدست آمده، باز هم مجهولات بسیاری
پیرامون آن وجود دارد. بیشتر به علت كمبود اكسیژن در انتهای غار و طولانی
بودن مسیر آن هنوز كسی نتوانسته پا را از این فراتر گذارد و ما بقی این غار
طولانی و مخوف را طی کند.
طبق گفته غارنوردانی که جسارت به خرج داده و بدون وقفه تا جایی که توانسته حرکت کرده اند مسیر آن در حدود 9 ساعت زمان برده است.
مردمان
محلی درباره غار اعتقادات ویژه ای دارند و داستان های تخیلی زیادی درباره
آن نقل می گنند. بنابراین این داستان ها بر جنبه ی اسطوره ای بودن غار در
نظر مردمان بومی آنجا تاکید می کند.
هم اکنون شهرداری منطقه بخش وسیعی
از شن ریزی مسیر، مسیرگشایی، احداث پل تاقی و بتنی در محل تقاطع مسیرها و
آبراه ها و پارکینگ در حاشیه رودخانه پایین دست غار را به انجام رسانده
است.
اطلاعات گردشگری
شهرستان مراغه در 147 کیلومتری جنوب تبریز مرکز استان آذربایجان شرقی قرار دارد.
غار کبوتر هامپوییلی در نزدیکی روستای گشایش، در 8 کیلومتری جنوب شرق شهر مراغه در استان آذربایجان شرقی واقع شده است.
بهترین زمان برای بازدید از غار و جاذبه های طبیعی اطراف آن، اوایل اردیبهشت ماه تا اواخر مهر است.
تاریخچه
غار کبوتر در حدود 150 تا 200 میلیون سال قدمت دارد و با "غار علی صدر" تقریبا هم سن و سال است.
در آغاز ورود به غار، كتيبه اي تاریخی به زبان روسي تعبیه شده که بر روی آن تاریخ سال 1925میلادی حک شده است.
در
شاهنامه فردوسی از این غار با نام "غار هنگ" یاد شده که در نزدیکی "شهر
برزه" واقع در "روستای علمدار" بر فراز کوهی به نام "هرا" قرار داشته است.
بر طبق روایات شاهنامه هوم (پدر زرتشت) افراسیاب را در آنجا دستگیر کرده و
محل دستگیری افراسیاب قصر زیرزمینی وی در ورجوری بوده که در حال حاضر "معبد
مهری" خوانده می شود.
نام: آسیا » ایران » تبریز » غار کبوتر
گروه: جاذبه ها